Kanamanın hayati boyutlarından biri..
Halk arasında mide kanaması olarak bilinen ‘üst gastrointestinal sistem kanamaları’ insan sağlığını riske eden ve öldürücü sonuçlara götürebilen önemli bir konudur. Bu kanama türü toplumda en sık mide ve ince barsak ülserleri (peptik ülser) zemininde gelişmektedir. Diğer kanama nedenleri arasında özellikle karaciğer sirozu olanlarda yemek borusundaki veya midedeki varisler, midede yer alan damarsal anomaliler, mide polipleri, özofajit (yemek borusu alt uç yaraları), mide kanseri yer alır. Kanama, erkeklerde kadınlardan daha sık ve çoğunlukla ileri yaşta görülmektedir. Ülser kanamalarında ortalama ölüm riski %10 civarındadır. Varis kanamalarında ise bu ora %30’ları bulabilmektedir.
Midede yer alan her ülser kanamaz. Var olan ülser midedeki damarın yan duvarını tahrip ettiğinde kanama meydana gelmektedir. Ülser kanamasını kolaylaştıran en önemli faktör ağrı kesici ve aspirin türevi ilaçların kullanılmasıdır. Modern toplumlarda bu ilaçlara daha kolay erişim ortamı oluştuğundan çok sık tüketilmekte ve ilaçlara bağlı ciddi kanamalar gelişmektedir. Önceki yazılarımdan birinde mide ülseri konusunu detaylı olarak incelemiş ve ülserin beklenen en önemli riskinin kanama olduğunu bildirmiştim. Hastalar mide kanamasında farklı şekillerde sunum sergilerler. Kanlı kusma ve dışkı renginde siyahlaşma en sık şikâyet türüdür. Bazen tek başına dışkı rengi siyahlaşması da kişileri uyarıcı olmalıdır. Şiddetli kanama geçirenlerde belirgin baş dönmesi, şuur bulanıklığı ile kendini belli eden şok hali vardır.
Mide kanamalarının %80’i kendini sınırlamakla birlikte bu tür vakalarla karşılaşıldığında mutlaka yatırılarak takip ve tedavi şartı vardır. Kanama gelişen hastalarda tedavi başarısı yüksek olmasına rağmen, daha yüksek riskin olduğu durumlar şöyle özetlenebilir: 65 yaştan büyük olmak, kan kaybına bağlı şok gelişmesi, kalp, böbrek, akciğer hastalıkları gibi ek önemli hastalıkların kanamaya eşlik etmesi, ülserin büyük olması, kanamanın durmaksızın devamı.. Kanamalı hasta ile karşılaşıldığında acilen hastaneye taşınması ve gastroenterolojik değerlendirmeye alınması gerekmektedir. Hastalar yatırıldığında ilk aşamada tansiyon, nabız, solunum desteği sunulmalıdır. Hasta için kan gurubu tayini yapılmalı ve gereğinde kan verilmelidir. Bu hazırlıklar yapıldıktan sonra ilk 24 saat içinde endoskopi yapılmalı, kanama nedeni bulunmalı ve buna göre de tedavi seçenekleri değişikliği ortaya konmalıdır. Merkezimizde kanamalı hastaya yaklaşım konusunda kusursuz bir ortam mevcuttur. Tanı ve takip yanında ülser kanamalarına endoskopik hemostatik tedavi seçenekleri sunulmaktadır.
